Dokumentacja konstrukcyjna

Dokumentację konstrukcyjną tworzy zbiór dokumentów, które precyzyjnie i jednoznacznie charakteryzują dany produkt. Często jest nim maszyna, linia technologiczna, sprzęt AGD czy pojazd.  Dokumentacja jest źródłem informacji w sytuacji, gdy dojdzie do awarii czy uszkodzenia i konieczne rozebranie urządzenia lub wymiana części. Dokumentacja konstrukcyjna jest też niezbędna podczas rozruchu i wdrażania pracowników w obsługę. Dostarcza wskazówek na temat sposobów postępowania podczas konserwacji czy zasad eksploatacji. Taka dokumentacja techniczna to połączenie szczegółowych rysunków i opisów – stworzonych przez profesjonalnych konstruktorów.

Co wchodzi w skład dokumentacji konstrukcyjnej?

Typowa dokumentacja konstrukcyjna zawiera trzy podstawowe elementy. Są to: rysunki techniczne mechaniczne i rysunki techniczne elektryczne oraz dokumentacja opisowa. Jej elementem musi być także wykaz części. Zgodnie z obowiązującą normą PN-85/M-01121 powinien mieć on określoną formę. Wykaz części musi:

• mieć formę tablicy z zaznaczonymi kolumnami i wierszami;
• znajdować się nad tabliczką rysunkową lub jeżeli nie ma takiej możliwości na osobnym arkuszu A4.

Poza charakterystyką budowy produktu i jego elementów składowych powinny się w nich znaleźć również wymagania dotyczące eksploatacji oraz wykonania. Składowymi dokumentacji konstrukcyjnej są:

• rysunek zestawieniowy całej konstrukcji – to rysunek złożeniowy z informacjami dotyczącymi konstrukcji, które umożliwiają wykonanie wyrobu;
• rysunki zestawieniowe poszczególnych zespołów i podzespołów,
• schemat kinematyczny – jest to rysunek, który przedstawia połączenia wszystkich części mechanizmu za pomocą znaków umownych;
• rysunki wykonawcze części,
• warunki techniczne,
• dokumentacja techniczno-ruchowa,
• rysunek ofertowy.

Czym musi wyróżniać się dokumentacja konstrukcyjna?

W skład dokumentacji technicznej tego typu powinien wchodzić zbiór dokumentów, które są:

• jednoznaczne – oznacza to, że są to dokumenty (rysunki, opisy), który każdy jest w stanie interpretować tak jak ich twórca;
• kompletne – powinny zawierać wykaz części wraz z opisaniem ich kształtu, wymiarach, technik użytych do ich produkcji i obróbki. Oznacza to także, że dokumentacja konstrukcyjna musi uwzględniać szczegółowe informacje na temat ich montażu, narzędzi potrzebnych do ich obsługi, naprawy i zastosowanej technice pomiarowej.

Jakie znaczenie ma dokumentacja konstrukcyjna?

Poszczególne części dokumentacji konstrukcyjnej mają znaczenie dla innych grup osób związanych z jej produkcją, montażem, rozruchem, eksploatacją czy konserwacją. Rysunek ofertowy jest przeznaczony dla potencjalnego klienta, któremu dostarcza informacji np. o wymiarach maszyny i powierzchni, jaką musi na nią wygospodarować. Rysunki zestawieniowe podzespołów i części są niezbędne dla technologa, który opracowuje sposób przeprowadzenia montażu. Natomiast schemat kinetyczny pozwala na zrozumienie zasad działania produktu.

Gdzie przechowuje się dokumentację konstrukcyjną?

Szczegółowe rysunki techniczne mechaniczne oraz elektryczne – wraz ze stosownymi opisami – powinny być przechowywane w archiwach zakładowych. Takim archiwum może być serwer. Dostęp do niego mogą mieć tylko uprawnieni pracownicy firmy. Sam serwer musi być zamknięty w specjalnie przygotowanym pomieszczeniu. Ponadto należy regularnie wykonywać kopię zapasową dokumentacji technicznej i przechowywać ją w bezpiecznym miejscu – np. w sejfie. Trzeba także stworzyć instrukcję obsługi takiego archiwum oraz dokument, z którego jasno wynika, kto ma do niego dostęp.

Wraz z postępującą digitalizacją normą stało się, że dokumentacja konstrukcyjna trafia do archiwum cyfrowego. Jest to bezpieczniejszy sposób przechowywania tak ważnych dla przedsiębiorstwa dokumentów. Dostęp do dokumentacji jest łatwiejszy, a upoważnieni pracownicy mogą szybciej i sprawniej odnaleźć potrzebne im wykresy czy rysunki.

Możliwe jest również przechowywanie dokumentów w formie papierowej. Powinno się prowadzić wtedy ich skrupulatny rejestr – najlepiej za pomocą programu komputerowego. Ze względu na fakt, że zebrana przez lata dokumentacja konstrukcyjna może być bardzo obszerna, warto skorzystać z usług firm, które zajmują się jej archiwizacją. To oszczędność miejsca, czasu i pieniędzy przeznaczanych na obsługę osobnego firmowego archiwum.